Ik heb een aantal vragen verzameld in een tekstje wat ik wel vaker aan mensen stuur die iets over Packet willen weten. Hierbij: De info is vooral toegesneden op diegenen die op 27 MC met Packet willen beginnen.

Regelmatig kom ik mensen tegen die met packet willen beginnen. Voor hen heb ik gekeken waar ze meer informatie kunnen vinden. Het probleem is, dat de meeste informatie over Packet te vinden is in .... Packet mailboxen. Je moet dus packet kunnen bedrijven om die informatie te kunnen bereiken. Buiten de mailboxen is ook wel e.e.a te vinden. Hier een overzicht.

Voor de absolute buitenstaanders/meelezers: Packet Radio is een manier van communiceren waarbij gebruik gemaakt wordt van een combinatie van computer + software en een zendontvanger. Behalve rechtstreekse correspondentie kan ook gebruik gemaakt worden van BBS-en en mailboxen en kan software worden over- gezonden.

Er is over packet zoveel te vertellen dat dat vele pagina's tekst op kan leveren. Gelukkig zijn deze pagina's al door anderen geschreven! ik noem ze voor je op:

- In Electron, het maandblad van de VERON (vereniging van radio(zend)amateurs is het afgelopen jaren een serie artikelen verschenen in de rubriek 'radio & computer'. Een goed geschreven serie artikelen waar beginners veel aan kunnen hebben. De artikelen gaan vooral over de technische aspecten van Packet. Vragen over de aansluiting van zender en TNC, of wat er komt kijken bij het opbouwen van een verbinding worden uitgebreid behandeld. Z‚‚r informatief. Ook vind je er zo nu en dan bouwontwerpen voor bv. een BAYCOMmodem

- In Radio Amateur Magazine (RAM) is 3 jaar geleden een serie artikelen over Packet verschenen. Ook verschijnen er regelmatig artikelen over aspecten van Packet. Deze artikelen staan vooral in het teken van het packet op 27 MC en gaan vooral over de praktijk, de software, de verbindingen enz.

Electron is op een groot aantal Openbare Bibliotheken ter inzage. Oudere jaargangen kunnen ook uitgeleend worden. RAM ligt ook bij een groot aantal bibliotheken op de plank.

Er bestaat een programma met een menustructuur en een zeer grote hoeveelheid informatie over hardware en software voor Packet. Het programma heet 'PCPACKET' en is op de software pagina te downloaden (laatste versie 08-06-96). ZEER aanbevolen! Dit programma bevat minstens zoveel informatie als de verderop genoemde boeken!

Boeken

- Bij de Muiderkring is enkele jaren geleden een boek uitgekomen over Packet Radio. Leen het in de Openbare Bibliotheek. Het boek is niet erg toegesneden op de Nederlandse praktijk v.w.b. het gebruik van software. Ook staan er nogal wat fouten in en begint het verouderd te raken. Ik zag dit boek een tijd geleden bij DE SLEGTE van f 69,- voor f 16,90

- in 1996 is ook bij de uitgeverij Kluwer een boek over packet verschenen. L. van der Brug: Packet Radio. Ook dat is in de bibliotheek te vinden. Het is een veel informatiever boek dan dat van de Muiderkring, maar bevat toch ook weer enkele storende lacunes. Zo wordt over het BAYCOM systeem en de bijbehorende software (SP, GP, TFPCX en Baycom) bijna niets gezegd, terwijl daarmee toch de meeste amateurs beginnen. Ook vind ik het wel een erg ontoegankelijk boek voor de ‚chte beginner. Hij begint al in het eerste hoofdstuk met het gebruiken van een grote hoeveelheid moeilijke termen; dat moet voor een beginnende gebruiker wel afschrikken. Ook bevat het weinig info over wat er gebeurt tussen zender en ontvanger. Het boek is duidelijk geschreven door een computerfreak. Dat vind ik een groot nadeel omdat voor de meeste mensen juist over wat er tussen zender en ontvanger gebeurt, weinig kennis hebben. Bovendien vind ik het storend dat hij op sommige momenten duidelijk laat blijken dat hij 'geleend' heeft van een Amerikaans boek, zonder dat hij dat ergens verder bij naam en toenaam noemt. (zo‹ets noemen we geloof ik plagiaat). Maar nogmaals, er staat veel informatie in en het is in het Nederlands en dat is ook wat waard.

Hoe kom je aan de spullen?

De meeste mensen beginnen met een z.g. BAYCOM of DIGICOM modem + software. De beide modems zijn in principe niet verschillend. BAYCOM wordt op de IBM-PC gebruikt in samenwerking met software als Baycom, SP of GP. DIGICOM werkt op de Commodore C64 in samenwerking met de gelijknamige software. Ook voor de AMIGA bestaat iets dergelijks (AMICOM). Het modem kan zelf gebouwd worden (materiaalkosten zo'n 60 - 80 gld.) of kant en klaar gekocht (VEEL duurder). De software is meestal Public Domain, of in elk geval zeer goedkoop. Het wordt aangesloten aan de microfoonaansluiting (je hebt dus een extra micro- foonplug nodig om een voor die bak geschikt kabeltje te solderen) en aan de luidsprekeraansluiting. Bij de computer wordt het modem aangesloten op een vrije RS232 poort. Deze poort wordt op een nogal afwijkende manier gebruikt. Dat betekent dat een BAYCOMmodem meestal niet zal werken onder WINDOWS of OS2. Er kunnen ook problemen met de voeding optreden. Het Baycommodem wordt gevoed uit de RS 232 poort. Bij een aantal laptops en sommige ge‹ntegreerde IO-kaarten gaat dat niet goed. Een externe voeding van het modem kan e.e.a. oplossen. Dit is eenvoudig te realiseren.

Een wat duurdere mogelijkheid is de TNC. Een soort intelligent modem waarbij je de mogelijkheid hebt om deze als een soort zelfstandige mailbox te gebruiken. Een TNC is met elke computer met een RS232 aansluiting en terminalsoftware te gebruiken, en zelfs met goedkope netwerkterminals e.d. Sommige TNC's zijn ook aan te sluiten op de userport van de C64 en dergelijke. Bovendien werkt een TNC w‚l betrouwbaar onder Windows omdat de software de RS232 poort op een standaard manier gebruikt. TNC's (1200 Bd) kosten ongeveer 250 - 400 gld. Er bestaat sinds enige tijd een driver waarmee een oude XT plus Baycommodem kan worden gebruikt als 'echte' TNC. Je hebt dan dus nog een computer nodig die als HOST optreedt. Voordeel is, dat je op de hostcomputer kunt multitasken of onder WINDOWS werken. Een aardige manier om met die oude XT nog wat te doen. Nadeel is het stroomverbruik als je de XT (TNC) de hele dag aan hebt staan. (Je kunt het stroomverbruik sterk beperken door de harddisk te verwijderen en de monitor uit te zetten)

De TNC kan worden vervangen door een insteekkaart in de computer. De SCC kaart. (in verschillende uitvoeringen bijvoorbeeld de nederlands OPTO-SCC kaart). Een kaart kan 4 modems aansturen (ook tegelijkertijd!). Het modem komt op de kaart of aan een kabeltje buiten de computer. Voordeel: goedkoper als een TNC en zeer flexibel. Nadeel: wordt minder vaak toegepast zodat je, wanneer je hulp nodig hebt, wel even moet zoeken.

Voor packet op 9k6 bestaan er ook relatief goedkope modems die op de LPT-poort en de RS232poort werken. Bovendien wordt er gewerkt aan software voor de geluidskaart.

Waar kopen?

Printjes voor BAYCOM worden door verschillende handelaren verkocht (6 tot 12 gld.) Kijk in de kleine advertenties van Electron of RAM. Meestal is het schema en de bouwbeschrijving meegeleverd. Veel van deze handelaren hebben ook de software in voorraad. Deze (en andere) handelaren staan ook op de zgn. Radiomarkten. Er zijn er een heel aantal verspreid over het land. De data vind je in een agendarubriek in Electron, en in RAM. Deze markten zijn ook heel geschikt om meer informatie te krijgen en om de andere onderdelen voor het modem te kopen. Soms staan er op computerbeurzen enthousiaste radioamateurs die Packet demon- streren. Ook daar is informatie te krijgen.

Verdere kosten: de tranciever voor 27 MC kun je al kopen vanaf f150,- Daarbij komt het modem, (zie boven). Vergeet niet dat je vaak ook een of andere vorm van buitenantenne nodig zal hebben. Kosten al naar gelang je situatie toch wel snel 100 - 300 gulden (coaxkabel, mast, dakbescherming, antenne, bijkomende materialen). Als je een huurhuis hebt moet je overleggen met de verhuurder. Ook de buren die erop uitkijken zou ik informeren.

De tranciever ('bak').

Niet alle 27 MC trancievers zijn geschikt voor Packet. Dat heeft vooral te maken met de weergave van het audiosignaal. De advertenties van de handelaren in RAM geven meestal wel aan welke geschikt zijn of niet. De meeste contacten in Packet gebeuren op kanalen hoger dan 22. Een 40 kanaalsbak is toch echt wel nodig. De trancievers voor de geliscenceerde zendamateurs zijn allemaal geschkit voor 1200 Bd Packet. Voor hogere snelheden is dat een heel ander verhaal

De software

Software is meestal gratis, of in elk geval erg goedkoop. Het meeste is te downloaden uit de gespecialiseerde HAM bbs-en (telefoon). De handelaren die op de radiomarkten staan hebben vaak ook wat software op disk.
Voor het baycommodem heb je nodig:
- Driver TFPCX (v.2.21) of TFX (v.2.7.)
- Terminalprogramma: SP of Graphic Packet of TOP en nog vele anderen.
- Of het programma BAYCOM (v.1.6) met bijbehorende driver.
- De laatste jaren zijn er ook programma's voor Windows
beschikbaar gekomen. Zoek op Internet.

De meeste bij ons gebruikte software komt nu eens niet uit de USA maar uit Duitsland en Italie! Van de meeste veelgebruikte programma's zijn ook Engelse of Nederlandstalige gebruiksaanwijzingen en helpteksten gemaakt. Van het BAYCOM programma is een geheel Nederlandstalige versie te koop (Doeven Hoogeveen, F 29,- incl boek). Aanbevolen voor de beginnende Packeter omdat dit programma veel eenvoudiger te installeren is als bijvoorbeeld SP!

Zie voor verdere informatie het eerdergenoemde programma 'PCPACKET'.

Algemene en waarschuwende opmerkingen

Snelheid.

Op 27 MC en ook op de amateurbanden wordt gewerkt met een snelheid van 1200 Bd. Elk BAYCOM modem kan dat verwerken. 2400 Bd zou op de 27 MC misschien met veel moeite kunnen, maar de kans dat het betrouwbaar werkt lijkt me niet groot. De meeste bakken kunnen het niet, en de problemen met storing worden alleen maar groter. Onder de zendamateurs wordt deze snelheid wel gebruikt, maar niet veel, en niet overal in Nederland. Hogere snelheden kun je op de 27 MC wel vergeten. Er wordt bij hogere snelheden gebruik gemaakt van een andere modulatiemethode (FSK). Dat vereist spitten in de zendontvanger op 'gevoelige' plaatsen. De bakken op 27 MC zijn er niet geschikt voor en mogen ook niet veranderd worden. Ook de investeringen (TNC + speciaal modem) zijn veel hoger. Niet voor niets werken de gelicenceerde zendamateurs op de kortegolf (behalve de 10 m band) met een snelheid van maar 300 Bd! Op 2 en 70 wordt door die gelicenceerde amateurs wel met snelheden tot 9600 Bd gewerkt. Als je als 27 MC'er ook op die banden zou willen werken, dan moet je gaan studeren voor het examen om een amateurzendmachtiging te krijgen.

langzaam.....

Iets over die snelheid. Packet is een langzaam medium. Die 1200 Bd die op de 27 MC gebruikt wordt, zegt niets over de werkelijke snelheid van overdracht. Mensen die denken dat ze met packet een wereld betreden van gratis downloaden van honderden MB aan software, zullen snel teleurgesteld raken. Het (on)aardige van Packet is, dat je een kanaal kunt delen met meerdere gebruikers. Als je met 4 mensen op een kanaal zit, is de werkelijke snelheid 1200/4 en in de praktijk nog veel lager omdat veel herhaald moet worden. Het wordt ook op de 27 MC steeds drukker met packet. Bovendien vinden we op de 27 MC nogal wat ondeskundige operators en slechte apparatuur. Dat geeft jammer genoeg veel storing met als gevolg een nog lagere snelheid van overdracht. De consequenties laten zich raden. Een programma van 100K overzenden kan dan uren duren. Packet is dus niet geschikt voor het downloaden van grote programma's. Het is primair bedoeld voor berichtenverkeer en kleine programmaatjes. Ook de packetBBS-en zijn lang niet zo overvloedig voorzien van software als de telefoonBBS-en. Bovendien staat veel software in het teken van 'de hobby' nl zendamateurs, packet, kortegolfontvangst enzovoort. Heel interessant voor de liefhebber (dat ben ik ook) maar voor de wat meer algemeen georienteerde downloadfreak waarschijnlijk minder interessant.

Hobby

Nog een algemeen punt. Realiseer je dat Packet sterk in ontwikkeling is. het is niet even apparatuur kopen, aansluiten en werken maar. Je zult er echt in moeten duiken. Veel mensen die pas met Packet beginnen zijn dagen bezig om het allemaal werkend te krijgen! Ik kom echt regelmatig mensen tegen die ten einde raad zijn en op het punt staan het zaakje aan de kant te smijten.
De software is anders en soms ingewikkeld. De samenwerking tussen modem en zender loopt lang niet altijd goed, je moet (liefst) een buitenantenne plaatsen. Met andere woorden: je krijgt er een hobby bij. Een hele leuke hobby trouwens, maar je moet je realiseren dat dit ook tijd (en geld) gaat kosten.
Een welgemeende raad: verzeker je voordat je met pachet begint van een of liefst meer kennissen in je omgeving die het zaakje al werkend hebben en die je verder kunnen helpen als je vast komt te zitten met de software of de hardware.

Het einde van dit stukje zou erg negatief over kunnen komen. Dat is niet zo bedoeld. Packet Radio is een heel leuk gedeelte van de radio- en computerhobby. Alleen moet je er niet met de verkeerde verwachtingen mee beginnen.

Groeten uit Groningen
Martijn Reneman PE1NQR
juni 1998

Lid van het Holland HyperBanner Netwerk